Co to jest Gross Motor Function Classification System (GMFCS)?
Zauważyłeś pewnie, że w wypisach Twojego dziecka ze szpitala lub centrum terapii pojawiało się to określenie i pewnie zastanawiałeś się co to znaczy. GMFCS jest to 5 stopniowy system oceny, który opisuje zdolności dzieci od urodzenia do 18 roku życia w zakresie funkcjonowania i poruszania się w życiu codziennym. Nacisk kładzie się na umiejętności siadu, zmian pozycji i chodu. GMFCS opisuje możliwości funkcjonalne, przemieszczanie się wewnątrz i na zewnątrz budynków oraz potrzebę używania technologii lub urządzeń pomocniczych do przemieszczania się, takich jak chodziki, kule, laski, wózki manualne i elektryczne. Celem klasyfikacji jest zrozumienie obecnych możliwości funkcjonalnych i możliwości przemieszczania się dziecka tak aby zaplanować leczenie i interwencje dające dzieciom jak największą niezależność w ich życiu.
GMFCS daje ogólne wytyczne postępowania bazując na rozwoju motorycznym i potencjale dzieci z porażeniem mózgowym. Jednak autorzy stwierdzają: „Te informacje mogą być przydatne w przewidywaniu zmian wraz z upływem czasu, ale nie powinny być używane do przewidywania przyszłych możliwości motorycznych danego dziecka.”
Skąd mam wiedzieć, na jakim poziomie jest moje dziecko?
Skala ta jest przeznaczona do użytku przez rodziców, terapeutów i lekarzy. Sposób użycia jest prosty, czytając opisy wybieramy opis, który najlepiej pasuje do umiejętności dziecka. Dzieci poniżej 2 rż mogą zostać tymczasowo sklasyfikowane na którymś z poziomów, jednak skala ta na ogół powinna być stosowana od 2 rż. Opisy zmieniają się wraz z dorastaniem dziecka gdyż od dzieci starszych oczekuje się większych możliwości i umiejętności.
Czy moje dziecko może zmienić poziom?
Czasami. Generalnie, jeśli dziecko jest punktowane w wieku 2 lat najczęściej pozostaje na tym samym poziomie, ale są to tylko ogólne wytyczne, w związku z czym istnieje pewna możliwość zmiany. GMFCS może być wykorzystywana do określenia, czy nastąpiło pogorszenie stanu dziecka a w wyniku zmiana punktacji. Niektóre dzieci mogą mieć również tymczasowe zmniejszenie punktacji np po operacji, a następnie punktacja może się poprawić. Pogarszająca się punktacja może podkreślić potrzebę zwrócenia uwagi lub zweryfikowania umiejętności. Powinieneś omówić to ze swoim zespołem terapeutycznym.
GMFCS jest narzędziem służącym do przewidywania możliwych zdarzeń i zagrożeń w życiu dziecka z MPD. Pozwala wyznaczyć pewną drogę postępowania w planowaniu leczenia dziecka w zależności od poziomu. Nie u każdego dziecka z MPD rozwój przebiega w taki sam sposób, jest wiele czynników i zmiennych wpływających na odmienny obraz rozwoju. Jednak GMFCS daje nam ogólne wytyczne i podkreśla punkty na które powinniśmy zwrócić szczególną uwagę w planowaniu leczenia.
Jednym z przykładów jest:
Wykorzystanie GMFCS w identyfikacji „biodra zagrożonego”
Badania wykazały, że dzieci, które samodzielnie chodzą i biegają mają niskie ryzyko występowania podwichnięcia lub zwichnięcia stawu biodrowego w porównaniu do dzieci z ciężką spastycznością, które nie chodzą.
U dzieci z poziomu GMFCS V istnieje 90% ryzyka wystąpienia problemów w stawie biodrowym, podczas gdy u dzieci z poziomu GMFCS I praktycznie nie ma ryzyka wystąpienia tego problemu.
Połączenie ograniczonych możliwości samodzielnego przemieszczania się oraz ciężkiej spastyczności kończyn dolnych wydają się być odpowiedzialne za wysokie ryzyko wystąpienia problemów w stawach biodrowych u dzieci z poziomu V GMFCS.
Dzieci z poziomu II i III GMFCS rozwijają przemieszczenie w stawie biodrowym w związku ze spastyczności i zwiększonym napięciem mięśni przywodzicieli. Dzieci z poziomu IV i V GMFCS mają na ogół problemy z ukształtowaniem kostnym stawu biodrowego.
GMFCS dostarcza zatem bardzo ważnych informacji co do możliwości przemieszczenia w stawie biodrowym u dzieci z mózgowym porażeniem dziecięcym i jest ważnym narzędziem, które jest wykorzystywane w podejmowaniu decyzji w zakresie możliwości leczenia i częstotliwość badania stawu biodrowego.
Oryginalny odnośnik:
http://www.timocco.co.il/files/2012/12/Fact-sheet-GMFCS-2-6-years2.pdf
